Wil je meer begrijpen van jezelf en de mensen om je heen? Van relaties tussen die mensen en de communicatie die er uitgewisseld wordt? De Transactionele Analyse is erg effectief om meer over jezelf en de ander te weten te komen.

In dit artikel leg ik een aantal basisbegrippen uit. Hier kun je verdiepende literatuur vinden.

Als je in aanraking komt met TA is de kans groot dat je óf de drie gestapelde bolletjes bent tegengekomen, de Ego-toestanden, óf de zogeheten dramadriehoek (Karpman). Met name het laatste model wordt veel gebruikt om diverse dynamieken in relaties uit te leggen.  Dat TA meer is dan beide modellen, laat zich raden.

 
‘Je hoeft niet ziek te zijn om beter te worden.’

 

Prachtige uitspraak die kernachtig uitlegt waar TA met name en mijns inziens om draait.

Iets beter leren doen, andere mogelijkheden krijgen om vooruit te komen, nieuwe wegen ontdekken om effectiever te worden. Niet zozeer omdat je ziek bent en pillen nodig hebt, maar veel meer omdat een en ander niet vlekkeloos loopt en je daar verandering in wilt aanbrengen.

 

De concepten binnen de TA zijn ontwikkeld en worden gebruikt om mensen te helpen en te leren om autonoom te worden. Wellicht heb je dezelfde beelden bij het woord als ik lang heb gehad. Mijn versie van een autonoom persoon kwam zo ongeveer neer op het volgende: iemand die vooral zelf beslist wat hij of zij doet, zonder al teveel rekening te houden met anderen. Een beeld dat niet klopt en meer past bij egoïsme dan bij autonomie.

 

Het mooie van het begrip autonomie binnen de TA zijn drie woorden/componenten: bewustheid, spontaniteit, een vermogen tot intimiteit. Bewustheid gaat over zuivere waarneming. Waarneming zonder oordeel, als een pasgeboren kind.
Spontaniteit gaat over het vermogen om vrij te kunnen kiezen uit een complete reeks mogelijkheden met betrekking tot voelen, denken en gedrag.
Intimiteit ontstaat als mensen authentieke gevoelens en behoeften met elkaar kunnen delen zonder ze te censureren.

 

Het duurde even voor ik mijn beelden had bijgesteld. Op de kunstacademie gedroegen de autonome kunststudenten zich alsof ze alles zelf konden bepalen en in ieder geval een stuk minder afhankelijk waren dan de toegepaste kunstafdelingen. Ik werd opgeleid als illustrator. Dienstbaar zijn aan de opdrachtgever en vaak óók nog eens aan de tekst waar je de illustraties bij maakt. Zo ongeveer de andere kant van het spectrum.